اهمیت تولید گیاهان باغی به ویژه پرورش میوه ها و سبزیجات به منظور تامین مواد مغذی حیاتی برای یک رژیم غذایی متعادل از گذشته دور برای بشر مشخص بوده است. علاوه بر آن، باغداری درآمد را افزایش می دهد، کشاورزانی که محصولات ارزشمندی مانند میوه ها، سبزیجات، گلها یا گیاهان دارویی پرورش می دهند، به طور مداوم بیشتر از سایر محصولات تولیدی درآمد دارند. بطور کلی، باغداری مطلوب می تواند در بخش کشاورزی، موجب رونق اقتصادی گردد.

با افزایش میزان تقاضا و درنتیجه تولید بیشتر محصولات باغی، به ­ویژه میوه‌ها و سبزیجات، در دنیا، ضایعات کمّی و کیفی این محصولات نیز در حال افزایش است؛ به‌طوری‌که حدود 30 تا 40 درصد از تولید نهایی از بین می‌رود. این میزان ضایعات عمدتاً به‌واسطه فقدان عملیات مناسب در هنگام برداشت، جابجایی، انبارداری، نگهداری و زیرساخت مناسب برای زنجیره سرما در مراحل مختلف پس از برداشت است. با توجه به فسادپذیرتر بودن محصولات تازه و مدیریت ناکافی پس از برداشت، میزان ضایعات پس از برداشت در خیلی از کشورها، به­ خصوص کشورهای درحال‌توسعه، ازجمله ایران بسیار زیاد است. باوجوداینکه مشاغل خوبی درزمینۀ جابجایی، بسته‌بندی و انبارداری محصولات باغی در دنیا وجود دارند، اما فناوری‌های پس از برداشت برای محصولات تازه اغلب سنتی و ناکارآمد هستند. بنابراین، برای کاهش میزان ضایعات محصولات باغی، بخصوص محصولات تازۀ خوراکی (میوه و سبزی) توجه فوری به نوسازی، ایجاد و ترویج نوآوری‌های مختلف را در این بخش می ­طلبد. علاوه بر این، در شرایطی که در میزان تولید و استفاده از منابع آب ‌و خاک محدودیت­ وجود دارد، با کاهش میزان ضایعات، امکان افزایش سریع غذای قابل‌دسترس وجود خواهد داشت.

خوشبختانه در طی دهۀ گذشته، با توجه به توسعۀ تحقیقات در بخش باغبانی، یافته‌های مهمی در خصوص اصلاح محصولات باغی، فیزیولوژی پس از برداشت، بیماری‌های پس از برداشت، مدیریت پس از برداشت، فراوری حداقل میوه‌ها و سبزیجات و نوآوری در فناوری بسته‌بندی‌ و انبارداری و همچنین تیمارهای نوین پس از برداشت در محصولات تازه به دست آمده است که کاربرد آن‌ها می‌تواند موجب کاهش میزان ضایعات کمی و کیفی شود.

بروز آشکار اهمیت دانشِ پس از برداشت در ایران و جهان در دو دهه اخیر و لزوم ارتباط و آشنایی بیشتر تولید کنندگان، سردخانه داران، صادرکنندگان، و سایر علوم و صنایع وابسته به اهمیت تامین زنجیره کامل و مناسب پس از برداشت به منظور کاهش ضایعات و بهبود کیفیت گیاهان مختلف باغی ارزشمند و تجاری، ما را بر آن داشت تا با برگزاری نخستین همایش ملی فناوری تولید و پس از برداشت گیاهان باغی گامی اندک در راستای این مهم برداشته شود.

دبیر و دبیر علمی همایش

مرداد 1400

دکتر محمد حسین امینی فرد - دکتر فرید مرادی نژاد